Kıyas: Tanımı, Esasları, Önermeleri, Unsurları, Koşulları ve Bölünmesi

Kıyas: Tanımı, Esasları, Önermeleri, Unsurları, Koşulları ve Bölünmesi - Kıyas ne demek? Bu vesileyle Seputartahu.co.id Bunu ve elbette onu kapsayan diğer şeyleri de tartışacağız. Daha iyi anlamak için aşağıdaki makalede tartışmaya birlikte bakalım.

---

Kıyas: Tanımı, Esasları, Önermeleri, Unsurları, Koşulları ve Bölünmesi

---

Etimolojik olarak kıyasın anlamı, "kıyas" kelimesinin "kader" yani bir şeyi ölçmek, benzeriyle karşılaştırmak anlamına gelmesidir. Hasby ash Sidieqy, kıyası dilbilimsel olarak, yani ölçüp sınırları koyarak yorumluyor. Usul uzmanlarının tabirine göre, "bir işin kanununu diğerine bağlamak, çünkü her iki işin sebepleri aynı olduğundan, kanunun aynı olmasına sebep olur."

Kıyas, dil manasına göre bir şeyi başka bir şeyle eşitlemek, karşılaştırmak veya ölçmek, denk tutmaktır. Usul fıkıhçılarına göre kıyasın tanımı, metinde hiçbir dayanağı olmayan bir olay veya olayın, kıyaslanarak hukukunun belirlenmesidir. İki olay veya oluşum arasında illât bakımından benzerlikler bulunması nedeniyle hukuku metne dayanılarak belirlenen bir olaya veya diğer olaylara O.

Usul uzmanlarının aktardığı terimlerle ilgili olarak Süleyman Abdullah tarafından farklı bir yazı anlatılmıştır: "Kıyâs, bir olaya denk gelmektir. Hukuku metinle belirlenmemiş bir kanun, kanuni hükümlerin belirtilen kanunla aynı olduğu metinle belirlenen hukuki olaylarla Nash.

Arapça'da kıyas, ölçmek, eşitlemek, ölçmek anlamına gelen "qasa, yaqisu, qaisan" kelimelerinden gelir. Etimolojik açıdan kıyas, bir şeyi başka bir şeyle ölçmek veya bir şeyi benzeriyle eşitlemek anlamına gelir.

Kıyas ayrıca A kişisini B kişisiyle eşitlemek gibi karşılaştırma veya ölçme anlamına da gelir, çünkü her iki kişi de aynı boyda, aynı vücut şekli, aynı yüz ve benzerine sahiptir. Kıyas aynı zamanda araziyi bir metre veya başka bir ölçüm cihazıyla ölçmek gibi ölçüm anlamına da gelir. Benzer şekilde, benzerliklere bakarak bir şeyi başka bir şeyle karşılaştırmak.

Ulema'ya göre ise fıkıh kıyası, metinde hiçbir dayanağı olmayan bir olay veya olayın, kıyaslanarak hukukunun belirlenmesi anlamına gelir. İki olay veya olay arasında illât bakımından benzerlik bulunması nedeniyle hukuku metne dayanılarak belirlenmiş olan bir olaya veya başka bir olaya O.

Yani kıyas, Kur'an, Sünnet ve İcma'dan sonra dördüncü meş'dirul ahkâmdır. Yani, bir kanunun, aynı illata sahip olan ancak metinde herhangi bir hüküm bulunmayan iki şey arasında kıyas yapılarak yorumlanmasıdır.

والسنة الكتاب من المتقدم خبر على الموافقة الدلائل طلب ما هو والقياس
“

Kıyas, Kur'an ve Sünnet'te zaten var olan haberlere uygun mana ipuçlarını bulmaya yönelik bir düşünme metodudur."

Bu kıyası işler hale getirmenin yolu metinde bahsedilen durumda mevcut kanunu çıkarmakla başlamak, ardından illeti incelemektir. Daha sonra metinde belirtilmeyen durumlarda aynı olup olmadıklarını araştırıp inceliyoruz. Her iki durumda da illatın aynı olduğuna inanılıyorsa, her iki durumda da illatın şartlarına göre kanuni hükümleri uygularız.

---

Kıyasın Unsurları

Kıyasın mahiyetine gelince, her kıyasta dört unsur (rukun) vardır:

• Yasasını bizzat yasa koyucunun belirlediği yer veya şey. Buna “makıs aleyhi” veya “aşal” veya “musyebe bihi” denir.
• Şeriat metinlerinde kanunu açıkça bulunmayan kap veya şey. Buna “makis” veya “furu” veya “musyabbah” denir.
• Ashal'da kanun koyucunun bizzat bahsettiği kanun (şeriat). Aşal ile furu arasındaki benzerliğe dayanarak müçtehitler, illetlerinde furuya kanun koyabilirler. Buna orijinal yasa denir.
  Hukukun illâtı ashalde bulunur ve furuda müctehid tarafından da görülür.

---

Kıyas Hukuku Önerisi

Ulemanın kıyası şeriat hukukunun bir şartı olarak kabul etmesi açısından Muhammed Ebu Zahrah üç gruba ayrılmıştır:

• • Kıyas'ı şeriat önerisi haline getiren büyük bir ulema grubu. Kıyas, Kur'an ve Sünnet metinlerinde ve ulemanın görüş birliğinde bulunmayan konularda kullanılır. Kıyası ölçülü kullanırlar ve makul sınırları aşmazlar.
  • Zahiriye ve Şii İmamiye ulema grupları kıyasın kullanımını kesinlikle reddederler. Zhahiriyah ayrıca bir yasanın yasadışı bir şekilde keşfedilmesini reddediyor ve bir şeriat yasası oluşturmanın amacını bilmenin gerekli olduğunu düşünmüyor.
  • Kıyas'ı yaygın ve kolay bir şekilde kullanan gruplar. Ayrıca aralarında hiçbir benzerlik yokmuş gibi görünen iki şeyi birleştirmeye çalışırlar, bazen Kıyas daha yüksek bir güce sahiptir, böylece kıyas Kur'an'ın bazı ayetlerinin genelliğini sınırlayabilir veya Sünnet.

Kıyas'ın bir şeriat önermesi olarak kabul edilmesinde ulemanın çoğunluğunun öne sürdüğü deliller şunlardır:

• Kuran'ın önermeleri

Allah SWT, Yasin Suresi 78-79 ayetlerinde yer alan iki şeyi eşitleyerek kıyasın kullanımına ilişkin talimatlar vermektedir.

Anlamı: "Bize bir örnek verdi; ve olanları unuttu; dedi ki: "Hırpalanmış kemikleri kim diriltebilir?" De ki: "Onu, kendisini ilk defa yaratan Allah diriltecektir. O, bütün yaratıklar hakkında her şeyi bilendir.”

• Sünnet Teklifi

Peygamber Efendimiz'in Yemen'e hükümdar olmak üzere gönderildiği sırada Uadz İbni Cebel ile yaptığı konuşmayla ilgili hadis.
Peygamber Efendimiz, ashabına iki şeyi karşılaştırarak kıyasın kullanılmasına dair talimat vermiş, sonra kıyasa karar vermiştir.

• Atsar'ın Arkadaşları

Kıyasın kullanımında ulemanın ahbap atsarına dayanan genel argümanı şudur;

• • Ömer ibn Hattab'ın Yemen'e kadı olarak gönderildiği sırada Ebu Musa el-Esyari'ye yazdığı mektup.
  • Peygamber'in sahabelerinden birçoğu, görüşlerini kıyasa dayandırmışlardır. Örneğin, Peygamber'in yerine Ebubekir'in halife olarak atanması konusunda sahabeler arasında yapılan anlaşma bunun popüler bir örneğidir.

---

Kıyas Koşulları

Kıyas şartlarının yerine getirmesi gereken şartlar şunlardır:

• Ashal (asıl):

  • Aşalın varlığı daldan (far'un) önce gelmelidir;
  • Ashal'ın zaten metinde öngördüğü yasa var.

• Far'un (Şube):

  • Şubelerin varlığı öncelikle tespit edilemez. Mesela teyemmümle abdest almak sahih değildir. Çünkü kudlü emri teyemmümden önce gelir;
  • şubelerin kendilerine ait yasal hükümleri bulunmamaktadır. Bir şubeye yazı gelirse kıyas iptal olur;
  • Daldaki illat, ashaldeki illat ile aynı olmalıdır;
  • Şube için oluşturulan kanunun orijinal kanunla aynı olması gerekmektedir.

• 'Illat (Eşitlik/akıl noktası):

  • İllat yürürlükte kalmalıdır. İllatın olduğu yerde mutlaka hukuk vardır ve illatın olmadığı yerde hukuk da yoktur;
  • İllat'ın kanun üzerinde bir etkisi olmalıdır. Bu, kanunun illât olduğu zaman gerçekleşmesi gerektiği anlamına gelir. Örneğin
  • sarhoş edici illat, içkiyi haram kılar;
  • Illat parlak ve spesifik olmalı. Mesela illat olarak yolculuk yaparken koşor namazı kılmak caizdir;
  • illat nash'a aykırı değildir. İllât, metne aykırı bir kanun sonucunu doğurursa, metin öncelik kazanır.

---

Kıyas Sütunları

Kıyasın şartları şunlardır:

• Kıyas a. Al-ashlu (ağaç)

Hukuku açıklayan metinler şeklinde hukuk kaynakları veya hukukun kaynağının olduğu alan. Yani sorun benzer büyüklükte veya yerdedir.

Fukaha, el-eşlu'yu, belli bir problemin kendisine havale edildiği (el-makıs aleyhi) bir kıyas nesnesi olarak tanımlar. ve musyabbah bih (benzerlik yeri), aynı zamanda asıl, yani hukuki dayanağı belirlenmiş bir olay olarak da tanımlanır. Nash.

İmam-ı Amidi, el-Masbû'da el-eşlü'nün dallara ayrılmış, kendi kanunu bilinebilen bir şey olduğunu söylemiştir. Meselâ alkollü içkilerin kıyası olarak esrarın haram kılınması haramdır, çünkü temel bir şekli ayrılamaz. Bu şekilde aslu, kendisine belli bir problemin anlatıldığı kıyasın nesnesidir.

• Al-far'u (şube)

El-far'u metinde bulunmayan bir şeydir. Dal anlamına gelen fera', esas alınabilecek bir metin bulunmadığından hukuku belirlenmemiş bir olaydır. Fara'ya makis (ölçülen) veya müsyebbah (benzetilen) veya mahmul (karşılaştırılan) da denir.

• El-Hukuk

El-Hüküm, Kıyas tarafından hukuku kökenden uzaklara (dallara) kadar genişletmek için kullanılan kanundur. Yani metne dayanılarak belirlenen ashalden hukuk ve eğer eşdeğer bir illet varsa fara'da da belirlenecektir.

• El-'illah (özellik)

İllat, menşe ile uzak' (dal) arasında benzer bir sebeptir, yani aslda bulunan bir özelliktir, bu özelliğiyle asl'ın bir kanunu vardır. Ve bu özelliğiyle ahl hukukuna denk düşen bir dal vardır.

---

Kıyas Dağıtım Türleri

Kıyas taksimi çeşitli yönlerden şu şekilde görülebilir:

• Kıyâsın, furu üzerinde bulunan illatın kuvvetine göre, ashalde bulunan illât ile karşılaştırıldığında bölünmesi.
  • Kıyas evlavi, yani furu üzerine yasanın çıkarılmasının, furu üzerindeki illatın gücünden dolayı ashal yasasının çıkarılmasından daha güçlü olduğu kıyas.
  • Kıyas musavi, yani kanunun eşele uygulandığı gibi kanunun furu'ya da uygulandığı kıyas, çünkü illatın gücü aynıdır.
  • Kıyas advanı, yani kıyas gereklerini yerine getirse bile kanunun furu'ya uygulanması, kanunun eşele uygulanmasından daha zayıf olduğu durumlar.

• İlatın açıklığı açısından kıyasın bölünmesi
  • Kıyas celi, yani kanunun ashal olup olmadığı belirlenirken aynı zamanda metinde illatı da belirlenen kıyas İllat metinde belirtiliyor ancak ashal ile furu arasındaki ayrım noktası kesinlikle mevcut değil onun etkisi.
  • Kıyas hafi, yani illetinden metinde bahsedilmeyen kıyas. Anlamı, illatın pozisyonunun zhanni olmasına izin veren orijinal kanuna dayanmasıdır.

• İlatın hukuka uygunluğu açısından kıyasın bölünmesi;
  • İki tanıma benzetilen Kıyas Mümsir: Birincisi, kıyas ile furu arasındaki bağ olan kıyas illet, şeriat veya icmâ metni tarafından belirlenir. İkincisi, eşel ile furu'yu birbirine bağlayan ayn tabiat (doğanın kendisi) olan kıyasın ayn kanun üzerinde etkisi vardır.
  • Kıyas startm, yani haram hukukla ilgili olarak illet-eşal hukuk olan kıyas, münasib startm şeklindedir.

• Kıyastaki illatın açıklanıp açıklanmamasına göre kıyasın bölünmesi
  • Kıyas ma'na veya eşel anlamındaki kıyas, yani İllet açıklanmasa da kıyas. Ancak kıyas, ashal ve furu ayırt edilemez, dolayısıyla furu sanki asalmış gibi olur. Yalnız.
  • Kıyas ilat, yani illatı açıklanan kıyastır ve bu illat, kanunun ashalde çıkarılmasına itici güçtür.
  • Kıyas dilalah, yani illeti bizzat hukukun uygulanması için itici bir güç olmayan ancak illatın varlığına işaret eden illât için bir zorunluluk (gelenek) olan kıyas.

• Kıyasın ashal ve furuda kullanılan metodlara (mesalik) göre bölünmesi.
  • Kıyas-ikhalah, yani hukuki illeti münasebet ve ikhalat yöntemleriyle belirlenen kıyas.
  • Kıyas syabah, yani orijinal kanunu syabah yöntemiyle belirlenen kıyas.
  • Kıyas sabru, yani illa hukuku sabru ve taksim yöntemiyle belirlenen kıyas.
  • Kıyas shard, yani illa hukuku aslen târûzla belirlenmiş olan kıyas.

---

İçtihad ve Kıyas Arasındaki Fark

İçtihad, metni bulunan, ancak zannî vûrud olan ve içinde metni bulunmayan iyi olaylarla ilgilidir. Dzanni metinlerinde yer alan içtihat, neyi anlamamız gerektiğini belirlemek ve onun am mı yoksa has mı olduğunu bilmektir. Ve eğer o öyle ise, hâlâ öyle mi yoksa mutlak mı yoksa mukayyad mı?

Metni olmayan şeylere yönelik içtihat, kıyas, istihsan, maşlehah mürrese veya şeriatın meşru kıldığı diğer delillerle hukukun belirlenmesidir. Kıyas alanı, metinde yer almayan ancak şerâtın içerdiği olaylardır ve onlara kıyas edilmesi temel olan şeylerdir.

Yani kıyas, içtihadın kaynağıdır, oysa içtihad, kıyastan daha geneldir. Bazen de içtihat ve kıyas aynı görülüyor. İçtihad ile kıyas arasındaki farklar arasında kıyasın ibadet, had ve keferat alanlarında uygulanamaması, içtihadın ise her alanda yapılabilmesidir.

Bu Seputarjiwa.co.id'nin yorumu Kıyas, Umarım içgörü ve bilginizi artırabilir. Ziyaretiniz için teşekkür ederiz ve diğer makaleleri okumayı unutmayın.