Recensies in het Indonesisch
Het lezen van dit nieuwste boek van Okky Madasari is als het volgen van de levensverhalen van mensen die in zichzelf gevangen zitten. De man heeft een hekel aan de machowereld die zich om hem heen heeft gevormd, terwijl de vrouw weigert altijd te accepteren. Pasung Soul dan als een spiegel die ons eigen gezicht weerspiegelt. Er zijn vier hoofdpersonen in deze roman; Sasana, Jaka Wani, Elis en Kalina. De vier hebben banden en rode draden die elkaar bij elkaar brengen.
Verhaal geopend met Sasana vanaf zijn kindertijd, jeugd tot volwassenheid. Hoe hij werd gevormd tot een figuur die zich al gevangen voelde omdat hij als man werd geboren. Gedwongen om piano en klassieke muziek te spelen, terwijl hij viel liefde met dangdut-muziek. Afgeperst en geslagen toen hij nog op de lagere school zat. “Mijn hele leven was een val. Het lichaam is mijn eerste valstrik. Dan ouders, en iedereen die ik ken. Dan alles wat ik weet en alles wat ik doe.” Sportschool (blz.9).
Sasana sprong naar de universiteit en vond zichzelf door de figuur van Sasa te baren. Hij draagt een negligé, poeder en lippenstift, vrij om elk dangdut-liedje te zingen dat hij leuk vindt. Maar het duurde niet lang voordat hij en Jaka Wani, een vriend van hem die aan het straatwerk was, door de politie werden gearresteerd. Jaka Wani, een andere figuur die gevangen zit in armoede. Als fabrieksarbeider die regelmatig van maandag tot vrijdag leeft, werkt hij van 's morgens tot' s avonds met een loon van slechts Rp 90.000 per week. Leef als een robot, terwijl zijn diepste verlangen als kunstenaar diep begraven ligt.
De reis met Sasa eindigt, en brengt hem samen met Elis, dan Kalina. Elis is een prostituee die slechtbetaalde fabrieksarbeiders bedient. Prostituee zijn wordt niet gedwongen, maar een keuze, in plaats van met een scheve echtgenoot samen te leven. Als slimme mensen met hun hersenen werken en werknemers met hun energie, dan kiezen ze ervoor om te werken met de vrouwelijke organen die ze hebben. Ondertussen werd Kalina gevonden door Jaka Wani toen ze worstelde en worstelde voor fabrieksarbeiders. Ze protesteerde dat ze ontslagen was omdat ze zwanger was, terwijl het de voorman zelf was die haar zwanger maakte. Haar lot is bijna hetzelfde als dat van andere vrouwelijke arbeiders die gedwongen worden om de verzoeken van de voorman in te willigen zonder te kunnen ontwijken.
Moed in twijfel trekken
Tussen de problemen van innerlijke en persoonlijke conflicten die door elk personage worden gedragen, glijdt Okky weg een beetje over het lot van de werkneemster Marsinah die door haar moed vervolgens verdween zonder te weten wat er aan de hand was haar lot. De figuren van Sasana, Jaka Wani, Elis en Kalina werden toen ook geconfronteerd met valstrikken buiten zichzelf, zoals religie, regels en opvattingen van mensen. De sportschool kan zichzelf niet zijn, want een man moet een man zijn, het kan niet nee zijn. Jaka Wani als arbeider moet gewoon volgen wat er is geschetst, zelfs als hij wordt onderdrukt. Elis moet haar lot aanvaarden als een vrouw die geen rechten heeft over haar lichaam, dan kan Kalina vanwege haar beperkingen niet voor haar lot vechten.
Deze roman is, net als de drie eerdere romans van Okky, erg dik met tinten van protest en geeft een stem aan degenen van wie nog nooit is gehoord. Protesten tegen de politie worden duidelijk afgeschilderd als daders van geweld en tegelijkertijd het brein achter het geweld. Door zijn vier personages impliceert Okky de moed om angst te onthullen. Tegen, dat is het woord-woord Rechtsaf. Maar voor zover ze vechten voor zichzelf en ook voor wat er om hen heen is, zitten ze weer in de val. Ze zijn niet helemaal gratis. Of is er echt geen absolute vrijheid?
Als ze tot leven worden gebracht, bestaan deze vier figuren echt. Daarom voelt deze roman dichtbij zonder fantasie en zonder pit fictie dik. Alles voelt dichtbij. Je hoeft niet ver te gaan, ze zijn overal om ons heen, sterker nog, we zitten erin. Als wij hen niet zijn, dan zijn wij de mensen die zwijgend getuige zijn van hun lot. Okky lijkt de ogen en harten van de lezers wijd te openen. Ik probeer het lot te begrijpen van mensen die er zijn geweest maar niet zijn gehoord. Probeer te begrijpen dat de leider of degenen die namens het apparaat handelen niet noodzakelijk gelijk hebben. Ieder van ons zou de moed moeten hebben om onze angsten te uiten. Dat is de betekenis van de roman Pasung Jiwa.